چاپ سیلک
ثبت و ضبط اندیشه ها و تصورات و تخیلات بشری بر روی اشیاء مختلف در ابتدای امر کاری ابتدایی و صرفا به منظور ارتباط، تزئین و حفظ اطلاعات در تمدن های قدیم بوده است.
روش های چاپ به موازات توسعه ساختارهای اجتماعی متحول و دگرگون شده است. چاپ نه تنها وسیله ای ضروری در زندگی مشترک بشر بوده است، بلکه از طریق تکامل امکانات ارتباطی و اجتماعی، به تکاملی شگرف در امکانات چاپی رسیده است. همچنین شیوه های چاپی به عنوان ابزار ارتباطی از طریق نقش و حروف و سایر عناصر به عنوان اصلی مهم و انکار ناپذیر در زندگی بشری جلوه گر است که از طریق شگل گیری محصولات گرافیلگی، کتاب ها، اعلان ها، تصاویر و نوشته ها و به طور کلی آثار چاپی می توان به توسعه تمدن جوامع و رشد و مدنیت و تغییر و تکامل آن ها پی برد. اما زاده اصلی چاپ دستی را می توان در شرق دور مورد کاوش قرار داد. چینی ها اولین مردمی بودند که چاپ دستی را ابداع کردند. آنان با حک کردن تصویر روی چوپ از این فن در انتقال و تکثیر نقوش استفاده کردند. آنان در پایان قرن دوم میلادی سه عنصر اصلی و لازم برای چاپ دستی را در اختیار داشتند. این سه عنصر عبارت بود از: کاغذ، مرکب، لوح یا سطحی که فرایند حکاکی روی آن انجام می شد.
مصریان از گیاه پیروس، که در آن زمان در سواحل رود نیل به فراوانی رویده می شد. برای چاپ الواح حکاکی شده به عنوان صفحهء حامل یا کاغذ استفاده می کرده اند.
در قرن سوم میلادی دو وسیله به عنوان زمینه ثبت چاپ دستی و نوشتن مورد استفاده قرار می گرفته است. ابریشم به شکل طومارهای پارچه ای و نوعی کاغذ که از ته مانده های ابریشم خام بوده و تعدادی از آن ها در سرقند، که یکی از مراکز مهم تولید کاغذ بوده، به دست آمده است. این در حالی است که اروپا در اواخر قرن چهاردهم به این مهم دست می یابد.
آثار چاپ های دستی هنرمندان خلاقی چون هوکوسای و هیروشیج، روی هنرمندان اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 میلادی مثل وان گوگ، مونش و دیگر هنرمندان تاثیری به سزا داشته است. در قرن شانزدهم در آلمان، وانلودن در هلند، تیتین در ایتالیا از جمله سرشناسان چاپ دستی و حکاکی بوده اند که از لوحه های چوپی و فلزی برای حکاکی استفاده می کرده اند.
انواع چاپ دستی
1 - کار بردی: در این روند انسان اصلی ترین نقش را ایفا می کند و این عمده ترین تفاوت چاپ دستی با روش ها ی چاپ صنعتی است. چون در چاپ دستی تمام مراحل اعم از ساخت و آماده سازی لوحهء چاپی و انتقال طرح و مراحل تکثیر کاملا توسط انسان انجام می گیرد.
2 - هنری: در چاپ هنری بر خلاف نوع کاربردی آن سفارش دهنده معمولا وجود ندارد و هنرمند به صورت مستقل به خلق اثر هنری خود می پردازد.
تقسیمات کلی چاپ دستی:
بطور کلی روند چاپ از نظر تکنالوژی به سه شکل امکان پذیر است:
1 - برجسته( مانند حکاکی روی چوپ و لینو لئوم)
2 - گود ( مانند حکاکی بر روی فلز)
3 - مسطح (مانند سیلک اسکرین)
هریک از این روش ها علاوه بر چاپ دستی در چاپ های صنعتی نیز به کار می رود. که در فرصت های بعدی به تفکیک هرکدام توضیحاتی عملی و کاربردی داده می شود. در ا?ن شماره مجله چاپ دستی سیلک را مورد بحث قرار می دهیم.
چاپ سیلک اسکرین
نوت:
در متون انگلیسی چاپ س?لک به Screen Printer شناخته می شود به معنی چاپ جالی و در کل به چاپ سیلک معروف است . Silk به معنی ابریشم است و چون در قدیم برای چاپ از جالی های ابریشمی استفاده می شده برای همین همچنان کلمه سیلک در کنار نام این روش چاپی قرار می گیرد.
چرا هنوز با توجه به این همه روش چاپ همچنان چاپ سیلک استفاده میشود؟
1- چون در هیچ روش چاپی نمی توان به اندازه چاپ سیلک مرکب بر روی کار منتقل کرد.
در موارد گوناگون لازم است که چاپ با مقادیر زیاد مرکب انجام گیرد بطور مثال حروف برگردان یا لتراست با چاپ سیلک ساخته میشود به دلیل متخلخل و جاذب بودن ت?که ها برای چاپ نیاز به مرکب زیادی دارند بنابر این چاپ سیلک جزء بهترین گزینه ها در این مورد است . در سطوحی که زمینه کار آغشته به رنگ است و بایستی رنگ پوششی قوی روی کار اجرا شود مانند لیبل هایی که روی موتور سیکلت و امثال آن چسبانده میشود چاپ سیلک تقریبا تنها راه حل است .از چاپ سیلک در صنایع چینی و کاشی هم بطور وسیع استفاده م? شود. در صنایع برای چسب اندود کردن مقاطعی از سطوح استفاده میشود . و یا گاها موادی با خاصیت لاستیکی بر روی سطوح منتقل می کنند تا بعد از خشک شدن نقش لاستیک آب بندی را ما بین دو قطعه انجام دهد. بعد از چاپ روی کاغذ و سایر سطوح را بوسیله چاپ سیلک از ماده شفافی (ورنی) پوشش میدهند تا جلوه زیبایی به کار چاپی بدهد. این موارد و بسیاری دیگر فقط به دلیل قشر زیاد مرکبی است که میشود با روش چاپ سیلک منتقل کرد.
2- اما دلیل مهم دیگر محبوبیت چاپ سیلک در سادگی استفاده از آن است که در تیراژهای پایین و غیر صنعتی نیاز به ماشین آلات ندارد و هر کسی با چند ساعت کار و صرف چند هزار افغان? می تواند بصورت تخن?ک? از این روش چاپی استفاده کند. در این روش چاپ اغلب موارد کلیشه در مطبعه ساخته می شود و نیاز به مراجعه به کارگاه جداگانه ای برای سفارش ساخت نیست.
3- کاربرد دیگر چاپ سیلک برای چاپ سطوح خیلی بزرگ و با تیراژ نسبتا زیاد مانند ت?که نویسها? اعلانات? که بیشتر در انتخاباتها استفاده می شود است. که اکثر موارد طولی بیشتر از چند متر با عرض بیشتر از یک متر دارند.
4- مورد بعدی محبوبیت چاپ سیلک قابلیت چند بار استفاده از جالی سیلک است بطوری که بعد از اتمام یک پروژه چاپی میشود جالی را پترول کرده و طرح کار بعدی را روی آن نقش کرد.
در این نوشته به گونه ای مختصر آموزش سیلک تقدیم علاقه مندان می گردد؛ از لحاظ قیمت کار سیلک بسیار اقتصادی و با حد اقل سرمایه قابل فعالیت می باشد.اکثر مشاغل که امروز وجود دارد شروع کار با چند لگ افغانی هزینه است اما برای چاپ سیلک با 10 تالی 20 هزار افغانی امکان راه اندازی یک گارگاه وجود دارد مواد لازم تمام و کمال یافت میشود.
وسایل مورد نیاز:
1- صفحه کار(اسکرین)
2- گیره
3- میز کار
4- قالب یا چهارچوب
5- جال?
6- کاردک یااسکویجی
7- دوا
8- ریتاردر
9- پاک کننده ها
10- رنگ ها
11- میز نور
12- طرح
13- خشک کن
14- چاپ
15- موارد کاربرد چاپ سیلک
16- عیوب احتمالی در چاپ سیلک
1-صفحه کار(اسکرین):
یکی از مهمترین مشخصه صفحه کار در دستگاه چاپ سیلک صاف بودن صفحه می باشد. گودی یا برآمدگی صفحه باعث می شود که عمل چاپ بخوبی انجام نشود. جنس این صفحه تفاوتی ندارد اما در حال حاضر صفحات از نئوپان، MDF و صفحه آهنی ساخته می شود. ضخامت صفحات باید بگونه ای باشد که با فشار تغییری نکند و دقت شود که در طول کار اگر رنگی روی صفحه ریخته شد، سریع تر پاک شود . در کارهای تخنیکی تر ، صفحات را شکافهای خردی کرده و دستگاه مکش زیر صفحه نصب می کنند تا باعث شود کار به صفحه کاملاً بچسبد. اندازه صفحات به نوع چاپ بستگی دارد. معمولاً چاپ کاران ترجیح می دهند که صفحه کار وسیع و کلانی داشته باشند تا در چاپ دچار کمبود نباشندو البته بسیاری از کارگاههای چاپ صفحه کار همان صفحه میز است که از لحاظ اقتصادی در اوایل فعالیت مفید است اما چند اشکال وجود دارد : اول آنکه در روی میز بتدریج رنگ و خراش و سایر مسائل باعث خرابی میز و خرابی چاپ خواهد شد پس توصیه می شود که صفحه کار با میز معمولی جدا باشد. اندازه فعلی 30×40 و 40×50 و 50×60 و همچنین 60×70 هستند البته برای کارهای طولی میزهایی می سازند که در طول 100×300 هم برای چاپ پارچه بهره می برند.
2-گیره و لولا:
روی صفحه کار گیره و لولا نقش مهمی دارد. بستن چهار چوکاتروی میز کار بوسیاه گیره انجام می گیرد. معمولاً چند پیچ نقش اصلی را دارند . گام پیچ تفاوت چندانی ندارد اما ضخامت پیچ معمولاً پیچ هشت یا ده می باشد اما تعداد پیچ بستگی به اندازه چهار چوکاتدارد. اکثر قالبها را می توان با دو پیچ بست. قد پیچ باید به اندازه ای باشد که بتواند چهار چوکاترا کاملاً سفت کند البته اگر زیر پیچ یک صفحه مثل تسمه فلزی بگذاریم تا روی چهار چوکاتاثر فشار پیچ چهار چوکاترا خراب نکند و البته بهتر است گیره از طرفین دارای پیچ تنظیم ارتفاع باشد تا بتوان اشیاء به ارتفاع مختلف را با یک دستگاه چاپ کرد.
اما اگر تنظیم ارتفاع نیاز نباشد گیره را میتوان بدون پیچ با لولای ساده به صفحه کار نصب کرد.
3-میز کار:
در مشخصات میز کار، ارتفاع میز مهم است، ارتفاع میز به گز چاپ کار ارتباط مستقیم دارد، کوتاهی میز باعث خمیدگی کمر و کندی کار و بلندی میز باعث نرسیدن دست و خستگی می گردد. بر و گز میز بستگی به شیئ مورد چاپ دارد. برای یک کار طولانی عریض باید یک میز بلند داشت اما برای یک سری کاری چاپ CD میز بلندی نیاز نیست. میز کار نباید پایه های نازکی داشته باشد و باید محکم و استوار باشد، نلغزد و نلرزد و ارتباط صفحه و پایه ها باید کاملاً محکم باشد. زمین که میز روی آن قرار می گیرد ، باید کاملاً صاف و پاک باشد و نظافت میز و زمین ضروری است.
4- قالب:
0قالب یا چهار چوکاتاز جنس چوب یا فلز اکثراً آلومنیوم است. چند نکته در ساخت و استفاده چهار چوکاتمهم است، تیز نبودن لبه ها و پیچیدگی نداشتن چهار چوکاتمهم است. اندازه عرض و طول چهار چوکاتبستگی به طرح دارد و معمولاً قابل باید از هر طرف حداقل پنج سانت بزرگتر از طرح باشد. ضخامت قالب یک فرمول دارد که بستگی به بر و گز دارد اما در کارگاههای سنتی معمولاً از قالبهای 4×4 - 3×5 و کمتر از 2×4 استفاده می شود. در هنگام ساخت قالب ، نحوه زبانه کردن بسیار مهم است
، گاهی تنها چوب را سر به سر کوکه می کنند و این در طول زمان باعث پیچیدگی قالب می گردد. باید قالب نیم به نیم زبانه شود و اگر فلزی است باید جوش شود و بدون درز باشد که رنگ داخل قوطی نشود.
اگر از چوب ساخته می شود، بهتر است از چوب کاملا خشک و حداقل دوبار رنگ یا روغن شود تا مقاومت بهتری در برابر رطوبت بیاید.
نظافت قالب، اساسی و مهم است؛ حتماً بعد از اتمام عملیات چاپ باید قالب کاملاً شسته شود تا اثری از رنگ نماند و اگر چوب قالب قبلاً اشباع شده از روغن باشد، تمیز کردن آن راحت تر است.
5- جال?
قطعه مادر در چاپ سیلک، جال? ابریشمی است که بسته به نوع شیء مورد چاپ نمبر های مختلف دارد و یک جدول علمی دارد اما در روش ساده تا نمبر 50 برای چاپ پارچه استفاده می شود و از 50 تا 90 برای کارهای معمولی و از 90 تا 150 برای کارهای ظریف و از 150 تا 200 برای کارهای خیلی دقیق مثل چاپ مدارهای الکترونیکی استفاده می شود. نوع جنس جال? ابریشم مهم است و بهترین جال? ، جال? های سوئیسی است اما به علت قیمت بالا معمولاً از جال? های ایتالیا استفاده می گردد و اگر تعداد کار کم باشد تا چاپ کار تازه کار است، جال? چینی بهترین جال? تمرین است.
منفذدهای بسیار ریز داخل جال? که برای عبور رنگ می باشد و در حین عمل چاپ و بعد از اتمام چاپ باید با ریتاردر و یا تینر فوری تمیز شود تا اثری از رنگ در منفذها نباشد. نحوه کشیدن جال? روی قالب هر چند ساده است اما تمرین زیادی نیاز دارد . در کارگاههای تخنیکی سامان مخصوصی برای کشش جال? وجود دارد
اما در روش ساده با کوکه خرد سیاه نقش کفاشی یا استبلر یک طرف جال? روی قالب محکم می گردد ، بعد در زاویه 90 درجه، کاملاً کشیده و بتدریج روی قالب محکم می گردد و بعد مجدداً زاویه 90 درجه و در نهایت زاویه آخر بسیار مهم است چرا که کشیدگی جال? در مرحله آخر ، نهایی میشود پس باید محکم تر جال? کشیده شود بحدّی که با فشار دست نتوان تو را فرو برد و بعد روی میخ یا منگنه چسب زده می شود. از داخل قالب هم جال? را به دیوارهای قالب با نوار چسب پهن می چسبانیم تا رنگ به زیر کار نفوذ نکند . در هنگام کا هرگز نباید شیئی تیز به جال? بخورد اما اگر از نقطه ای از جال? پارگی یافت شود می توان با چسب پهن ترمیم کرد اما استفاده برای چاپ نخواهد داشت.
6- کاردک- اسکویجی
رای عمل چاپ می توانیم از هر وسیله ای استفاده کنیم اما کاردک ستندردهای خاصی دارد، هر شیئی یک کاردک مخصوص می طلبد،کاردک چاپ پارچه با چاپ مقوا و نایلکس از نظر زاویه لبه متفاوت است اما اکثر کارگاههای فعلی ما از کاردک لاستیکی و بندرت ژلاتینی استفاده می کنند. ضخامت کاردک باید به حدّی باشد که براحتی خم نشود اما نباید خشک و غیر قابل انعطاف باشد. کاردک نباید سوراخ یا بریدگی یا منفذی داشته باشد تا رنگ به آن نفوذ کند. کاردک باید در طول کار و بعد از اتمام چاپ کاملا، پاک و شسته شود. در کارهایی با عرض کم ، مشکل نوع کاردک زیاد نیست اما هرچه سطح چاپ بیشتر و وسیع تر باشد صافی لبه کاردک به مهارت بیشتر نیاز خواهد داشت. فشار کاردک به جال? ، بستگی به نوع طرح و میزان رنگ و ضخامت خطوط طرح دارد
7- دوا
فرمول دوا حساس البته توصیه ساخت آنرا به دوستان ندارم فقط جهت اطلاع و افزایش دانش عرض شد
ژلاتین =88گرام
آب مقطر=538 گرام
آمونیاکnh3= 9گرام
ضد کف=8 گرام
کاژلین(یک نوع چسب) = 88 گرام
آب = 270 گرام
بی کرمات پتاسیم Cr2O7K2))= 90گرام
جمع 1000گرام
شکل کشیدن دوا به جال?
در کارگاههای بزرگ دوا اسپری میشود
ژلاتین خاص که با چند ماده دیگر در برابر نور حساس می گردد. پایه لاک حساس چاپ سیلک را ایجاد می کند . در بسته های تجارتی موجود در بازار اکثراً شامل دو مواد بی کرومات و ژلاتین به مقدار یک به ده می باشد البته نحوه و مدت هم زدن و در تاریک خانه درست کردن دوا از موارد الزامی است . دوای ایجاد شده اگر نور نبیند تا 24 ساعت قابل استفاده است . برای هم زدن دو ماده فوق باید دقت شود تا ترکیب کمیاوی انجام شود. بعد از ساختن دوا در تاریکخانه با یک کاردک مثل کارت تلفن باطله سطح جال? را باید یکنواخت آغشته نمود و البته از هر دو طرف جالی و جهت کشیدن دوا روی شابلن باید یک طرف عمودی کشیده شود و در پشت کار افقی تا عمل یکنواختی کامل گردد. بعضی از اساتید قدیم وقتی یکبار دوا کشیده شد و با سشوار یا باد پنکه یا در هوای آزاد خشک شد، مجدداً دوا را با مقدار آب رقیق کرده و بار دیگر روی شابلن لایه بسیار نازکی می کشند تا منفذی احتمالی خالی از لاک وجود نداشته باشد. زیرا بعد از پاک کردن اثر کمتری از طرح بجامی ماند البته باید دقت شود قبل از کشیدن دوا جال? عاری از چربی ، گرد و غبار و هر نوع آلودگی باشد و بعد از پاک کردن جال? هم باید از جال? در برابر موارد فوق محافظت کرد و در محلی دور از خطر نگهداری کرد.
8- ریتاردر:
ریتاردر نوعی شل کننده رنگ، ایجاد کننده چسبندگی رنگ به شیء و برای شستن جال? استفاده می شود. بسیاری از کارگاههای سنتی از تینر فوری بجای ریتاردر استفاده می کنند . در چاپهای عادی این امر مشکلی ندارد اما در کارهای ظریف استفاده از ریتاردر مهم است مثلاً در هنگام استفاده از رنگ P.V.C و یا رنگ پلی اتیلن استفاده از ریتاردر در شل سازی رنگ ضروری است.
شکل شستشو
10- پاک کننده ها
برای پاک کردن و سفید نمودن لاک از روی جال? باید از محلول پاک کننده استفاده کرد اما در بسیاری از موارد از وایتکس و یا کلر بهره می برند که برای جال? در طولانی مدت زیان آور است. جال? بهتر است با پاک کننده های ستندرد شسته شود تا عمر طولانی تر و کیفیت بالاتری داشته باشد. این پاک کننده ها چند گونه دارند: یک نوع پودر است که 100 گرام در هفت لیتر آب مخلوط می گردد و یک نوع مایع است که یک کیلو 50 لیتر آب مخلوط می گردد. شاید قیمت وایتکس به ظاهر مناسب باشد اما با توجه به قیمت بالای جال? استفاده از این پاک کننده ها توصیه می شود زیرا کاملاً لاک را از تو پاک می کند و مقاومت و کیفیت جال? را هم حفظ می کند.
10- رنگ ها:
تنوع رنگها بسیار زیاد است:
الف: رنگ روغنی معمولی که با تینر یا پترول رقیق می شود برای کارهای ساده و معمولی استفاده می شود. استفاده از ریتاردر در رنگ روغنی باعث چسبندگی بیشتر کار می شود اما خشک شدن این رنگ طولانی و یا نیاز به خشک کن دارد.
ب: رنگ پلی اتیلن که با تینر و ترجیحاً با ریتاردر رقیق می شود . کیفیت متوسطی دارد ، سریع تر خشک می شود و چسبندگی متوسطی دارد که از رنگ روغنی بهتر است .
ج: رنگPVC که با ریتاردر رقیق می شود و کیفیت خوبی دارد و خیلی زود خشک می شود . رنگ پلی اتیلن و PVC دارای بیس رنگی هستند که با جوهرهای رنگی مختلف رنگ می پذیرد و تنوع آن زیاد است.
د: رنگ پیگمنت: برای چاپ پارچه استفاده می شود و دارای بیس و خمیر رنگ بوده و کیفیت مناسبی برای چاپ پارچه دارد.
ه: رنگ اورنیت: برای چاپ پارچه استفاده می شود و دارای بیس و خمیر رنگ بوده و کیفیتی خاص و برجسته روی پارچه ها می گذارد.
و: رنگ آب شور برای چاپ کارتن و مقوا استفاده می شود.
ز: رنگ پلاستیک قابل شستشو برای پارچه استفاده می شود و ارزان تر از سایر رنگها است.
ح:رنگ پخت بالا: برای رنگ روی کاغذ گل چینی و گل ملامین کاربرد دارد و قیمت بالایی داشته و برگهایی مخصوص به خود دراد.
ط: رنگ ترانس فر یا برگردان که روی کاغذ معمولی چاپ می شود و با حرارت و پرس داغ روی لباس عمل چاپ انجام می شود.
ی:پودر در رنگهای مختلف که با خمیر مخصوی مخلوط شده و با آب حل میشود و برای چاپ اسکرچ استفاده میشود
البته از انواع مرکب نیز میتوان بهره برد
حلال ها شامل آب برای رنگهای پلاستیک و برای سایر رنگ ها از ریتاردر - تینر - بنزین - نفت و حلال ویژه 410 استفاده میشود
فرمول ساخت تینر فوری معمولی
حلال ویژه یا حلال 410
استون
بوتیل استات
متانول
ایزوپروپیل الکل
11- میزنور:
برای چاپ طرح روی شابلن از میز جال? استفاده می شود . در میز جال? از چند(معمولا از دو تا پنج ) گروپ مهتابی و یا گروپهای مخصوص استفاده می شود . عرض و طول میز هر چه بیشتر باشد بهتر است چرا که در چاپ طرحهای بزرگ مشکلی نداشته باشیم. ارتفاع میز از سطح گروپ تا شیشه روی میز بین 20 الی 30 سانتی متر بوده و مدت نور دهی بین 5 تا 10 دقیقه بستگی به فاصله ، ضخامت طرح، حرارت محیط و ضخامت دارد . در زمانی که طرح روی شیشه میز نور قرار گرفت و شابلن روی طرح گذاشته شد، روی طرح را با پارچه سیاه پوشانده و یک جسم مسطح داخل قالب روی پارچه گذاشته و با وزنه ای مثل یک ظرف آب چهار لیتری روی کار گذاشته تا طرح به شیشه میز نور کاملاً چسبیده باشد و بعد از نور دهی شابلن با آب نیم گرم بدون فشار شسته می شود و بعد خشک می شود و اگر طرح سیاه داشت، لازم است در بعضی نقاط مقداری دوا کشیده و نور دهی انجام و مجدداً شسته و خشک گردد و البته این عملیات باید در یک تاریکخانه انجام شود و این تاریکخانه می تواند یک انبار باشد که محل ورود نور با پارچه یا کارتن یا هر وسیله ای بسته باشد.
12- طرح:
عکس ترام داده شده
روش ترام در فتو شاب= image-mode-gryscale-ok
Image-mode-bitmap-output300-method-use=halftonescreen-frequency80angle45shape=square
طرح را می توان روی طلق شفاف یا فلم یا کاغذ معمولی چاپ کرد اما شفافیت طرح در نقاطی که قرار است نور از آن عبور کند خیلی مهم است و سیاه بودن خطوطی که قرار است نور از آن عبور نکند، مهمتر است. در کارگاههای حرفه ای از فیلم های مخصوص استفاده می شود اما در اکثر کارگاههای سنتی از کاغذ کالک بعنوان فیلم طرح بهره می برند البته می توان از برش کاغذ سیاه به شکل طرح مورد نظر نیز بعنوان فیلم استفاده کرد . در طرحهای جدید که از عکس ، منظره و کالا و اشخاص استفاده می شود مثل فتوشاپ، به عکس قوام وارد شده و عکس دارای منفذهای بسیار ریزی برای عبور رنگ می گردد البته روی طرح باید در چهار گوشه آن علامت + گذاشت تا با قرار گرفتن روی شابلن با علامت + روی طرح تطبیق داده شود و از حرکت طرح و جابجائی ناخواسته جلوگیری شده و اگر قرار به چاپ چند رنگ باشد ابتدا باید تمام صفحات طرح در چهار گوشه این علائم را به یک نحو داشته باشد و برای هر رنگ یک طرح و یک شابلن مورد نیاز است.
13- خشک کن
برای خشک کردن یکی از راهها استفاده از ریسمان و گیره لباس است یا استفاده از یک الماری برای خشک کردن و راه دیگر ایجاد محیط گرم توسط هیتر یا سشوار و هر وسیله گرما زا است اما اگر امکان محیط خشک کن را ندارید از رنگهای زود بازده مثل رنگ pvcاستفاده کنید و یا رنگ پلی اتیلن
14- چاپ:
بعد از انجام موارد گذشته به عمل چاپ می رسیم: شیء مورد نظر را روی صفحه دستگاه می گذاریم البته باید بدانیم اگر تعداد کار زیاد است و محل چاپ باید دقیقاً در یک نقطه خاص باشد، باید روی میز کار شابلن هایی گذاشت تا تمام اشیاء در یک محل قرار گیرد ؛ بطور مثال وقتی قصد چاپCD را داریم یک شکل نیم دایره به قطرهای آن روی میز می چسبانیم که با طرح و CD مطابق بوده و حرکت نکند و یا هر شیئِ دیگر تفاوتی ندارد . بعد شابلن را روی آن گذاشته و البته باید چند میلیمتر با شیء فاصله داشته باشد تا با فشار کاردک رنگ داخل چار چوب روی شیء را چاپ کند و البته در طول عملیات چاپ باید جال? همیشه پاک شود، میز رنگی نشود، زیر جال? رنگی نباشد و ضخامت جال? با نوع شیء مورد نظر هماهنگ باشد و بعد از عمل چاپ ، چنانچه به شابلن و طرح روی آن برای چاپ دفعات آینده نیاز باشد فقط با ریتاردر تمیز و بعد با آب شسته و خشک شده و در محل مناسب قرار می گیرد. برای عزیران تازه کار توصیه می کنیم روی دهها روزنامه باطله ، دهها طرح را چاپ کنند تا مهارت لازمه را بدست آورند . برای چاپ حروف نازک و حروف و ارقام ریز، ممارست زیادی لازم است و نکته مهم دیگر تمیز بودن اشیاء در هنگام کار چاپ است، مثلاً اگر روی نایلکس را با پارچه پترولی تمیز کنیم خیلی چاپ بهتری می گیرد .
14- خشک کن:
بعد از عمل چاپ، برای بسیاری از اشیاء ، محلی برای خشک کردن باید وجود داشته باشد. در کارگاههای سنتی از ریسمان و گیره لباس برای آویزان کردن اشیاء و خشک کردن بهره می گیرند اما در کارگاههای حرفه ای تر الماری ای برای خشک کردن استفاده می شود و یا از هیتر حرارتی بهره می گیرند و یا با استفاده از رنگ PVC زمان خشک کردن را به حداقل می رسانند.
15- موارد کاربرد چاپ سیلک:
1- نایلکس و نایلون
2- CD- DVD
3-کتابچه تلفن
4- سر رسید
5- جنتری دیواری
6- چرم
7- مقوا
8- ورقی
9- آینه
10- شیشه
11- بوت
12- کیف
13- جعبه شیرینی
14- جعبه بوت
15- جعبه های مختلف از جنس کارتن
16- تابلوهای هنری
17- تابلوهای صنعتی
18- تابلوهای اطلاع رسانی
19- اشیاء تبلیغاتی مثل ساعت و خودکار
20- گونی
21- پارچه
22- کالا
بعضی اشکال چاپ شده با چاپ سیلک
16- عیوب احتمالی در چاپ سیلک
1- گاهی رنگ مداوم در جال? پر میشود لول باید رنگ را بیشتر با حلال مخلوط کرد بعد نظافت جال? بعد از چند چاپ لازم است
2- مواقعی هنگاه شستن دوا بعد از نور دادن دوا بیش از حد پاک میشود اول احتمال زمان نور دهی کم بوده و دیگر دو مواد دوا خوب ترکیب نشده و دیگر آنکه مقدار ترکیب مناسب نبوده و احتمال فاصله زیاد گروپ با طرح وجود دارد
3- گاهی بعد از نور دهی دوا که باید پاک شود خوب پاک نمی شود احتمال مدت نور دهی زیاد وجود دارد و ترکیب زیادی دواها و بعد فاصله گروپ با طرح وجود دارد
4- در چاپ مواردی هست که رنگ خوب پخش نمی شود اول باید لبه کاردک کنترول شود که کاملا صاف باشد و بعد فشار یکنواخت به هنگام چاپ رعایت شود نمبر جال? کم شود
5- گاه رنگ زیادی پخش میشود باید اول زیر جال? مداوم تمیز شود بعد رنگ غلیظ تر باشد و احتمال اشتباه در نصب جال? نمبر کم وجود دارد نمبر جال? بالا منفذ ریزتری دارد و فاصله شابلن با صفحه تنظیم شود کمی فاصله را بیشتر کنید
6 - تمیزی شیشه میز نور بسیار مهم است در اثر کثیفی شیشه عیوب زیادی در چاپ بوجود میاید
7- تمیزی اشیا نیز برای چاپ ضروری است چربی و غبار و گونه مانع برای چاپ کار را خراب میکند
8- استفاده کم یا زیاد از حلال باعث مشکلات زیادی میشود رنگ باید مدت زیادی با حلال کامل ترکیب شود
9- دوا بعد از ترکیب با مواد جهت نور دهی باید در محیط تاریک باشد در غیر این صورت باعث اختلال در چاپ میشود
این قسمت برای کسانی نوشته شده که هیچ اطلاعی از چاپ سیلک ندارند و می خواهند در کمترین زمان و کمترین هزینه یک پروژه چاپی را به نحو عالی انجام دهند .
?ک کارگاه خانه گ?
فرض کنیم که می خواهید بر پشت پنجاه عدد کالا? ورزشی لوگو و نام تیم فوتبال محله را چاپ کنید و تا شروع مسابقه بیشتر از چند ساعت وقت ندارید. پس با دقت و سرعت م?توان?د ا?ن کار را در خانه تجربه کن?د:
1- سشوار خانگی
2- یک متر در پنجاه سانتیمتر جال? نمبر 60 الی 80
3- مواد حساس به نور برای آغشته کردن جال? 4- حدود 250 گرام مرکب چاپ پارچه
5 - یک قاب چوبی به ابعاد 35*45 سانتیمتر
6 - کاردک لاستیکی به طول 30 سانتی متر
7 - لوازم نور دهی
منابع:
http://www.kavoshmagazine.com/
http://www.parstimes.com/A&E.html
http://www.parstradeshow.com/CompanyDetail.aspx?coid=301243